Sanne Terlingen, Wanneer onderzoeksjournalistiek helemaal mis gaat

Betreft: artikel over Eritrese gemeenschap in Nederland op OneWorld en NRC Next
 

Onderzoeksjournalist?

De manier waarom Sanne Terlingen onze Eritrese gemeenschap in Nederland en mij in het bijzonder heeft neergezet kenmerkt zich door haar doelbewuste generaliserend en onzorgvuldig "onderzoek". Los van elk politieke geloof of overtuiging kan ik het niet anders omschrijven dan dat het een kwetsend, generaliserend en dehumaniserend stuk is voor alle Eritreeërs en donkere mensen in het algemeen. En dat voor iemand die beweert een onderzoeksjournalist te zijn. 

Sanne en ik hebben elkaar nooit ontmoet, we hebben elkaar slechts 20 minuten via de telefoon gesproken en dat maar een paar uur voor dat zij haar stuk ging publiceren. Toen heb ik aangegeven dat ik open stond voor gesprek, maar dat duidelijk moet zijn wat ze wil weten. Ik bood aan om elkaar te ontmoeten of later te bellen. Ik gaf ook aan dat als ze over onze gemeenschap gaat schrijven dat zij op zijn minst de moeite moet nemen om langs te komen bij de vereniging en een gedegen onderzoek dient te doen, maar Sanne zei: "Mijn deadline is het belangrijkste en de rest is maar jullie probleem".  Terwijl ik de hoofdpersoon ben van het "uitgebreide onderzoek" en op  basis hiervan zet ze een artikel op de voorpagina van NRC Next met mijn foto met als kop "Vertrouw nooit een Eritreeër! (in de media)". Ik word met opzet als onbetrouwbaar afgebeeld. Eden Weldai die samen met mijn interviews heeft gedaan, heeft ze helemaal niet gesproken noch contact mee gezocht. Ik begrijp dat ze deadlines heeft, maar een goed onderzoek afleveren is toch wel belangrijker dan goedkoop scoren. Ze kan ook niet zeggen dat ze voldoende moeite heeft gedaan om in contact te komen met mij. Op de dag van publicatie was via Facebook correspondentie al een duidelijk antwoord betreft EVAO gestuurd, wat Sanne compleet heeft genegeerd. In die week had ze haar onderzoek al afgerond en pas op de dag van publicatie nam ze via Facebook contact op met EVAO. Met mij of Eden heeft ze persoonlijk geen contact opgenomen. Maar dit was blijkbaar ook niet de bedoeling. Zover is wel duidelijk. Ze correspondeerde wel over het concept met degenen die zich tegen ons hebben uitgesproken en die vonden het wel mooi. Dat geeft ze ook openlijk toe in haar artikel. Maar voor ons was het gissen wat erin stond.  Hoe  kan je nou iets bloot leggen als je niet "infiltreert in cultuur en uitgebreider onderzoek doet” zoals haar motto op Twitter luidt?

Boodschap niet begrepen

Volgens het artikel was onze inhoudelijke onderliggende boodschap: “er is weliswaar armoede in Eritrea, maar met het regime is niets mis.” Dat staat echter absoluut niet in de quotes die ze erboven aanhaalt of artikels waar ze naar verwijst. En ook nergens anders. Integendeel ben ik juist van mening dat politieke en economische veranderingen in Eritrea van belang zijn maar dat dit wordt gesaboteerd door buitenlandse interventie, 14 jaar illegale bezetting door Ethiopië met als gevolg een eindeloze militaire dienst en daarnaast sinds 2009 zware economische sancties tegen Eritrea wat de politieke en economische vooruitgang verhindert. En alle Eritreeërs zijn hier het slachtoffer van, maar met name de jongeren.  Het zou je sieren als je aan ons had gevraagd wat onze onderliggende boodschap was of als wij konden reageren op jouw aantijgingen.

Eritrese cultuur

Naar mijn idee heb ik genoeg geïnvesteerd om kennis op te doen over Eritrea; Ik heb er gewoond tot mijn 11e en ik heb er een half jaar stage gelopen en 2 maanden een cursus sociale wetenschappen gevolgd, waar ik honderden mensen en met name jongeren heb gesproken, vrienden heb gemaakt en heel veel heb geleerd over Eritrese cultuur. In Europa heb ik met honderden vluchtelingen gesproken waaronder familieleden en jeugdvrienden. Hiernaast heb ik zo veel mogelijk boeken over Eritrea gelezen om de geschiedenis en de huidige situatie te begrijpen. En sinds kort had ik op Facebook dan ook mijn eerste artikel over Eritrea geschreven wat voor onverwachts veel gespreksstof heeft gezorgd. Deze zal ik een dezer dagen ook online publiceren. In alle bescheidenheid kan ik zeggen dat Eritrea een deel van mij leven is zoals dat Nederland een deel van mijn leven is, dus ik doe mijn best om actief te participeren waar ik kan.  

Poging tot karaktermoord

Toen het artikel op OneWorld.nl eenmaal was verschenen stond een foto met jongeren in militaire kleding twee maal afgebeeld. Het lijkt erop dat ze een extremistisch beeld probeert te schetsen van deze jongeren. Zeer stijlloos. Het ging namelijk om een toneelstuk over de Bevrijdingsdag van Eritrea. Bij het toneelstuk van Soldaat van Oranje gebruik je toch ook geen voetbaltenues? Niet vreemd dat de uniformen moeten lijken op de uniformen die tijdens onafhankelijkheidsstrijd in Eritrea gebruikt werden, nietwaar? Dit vermeldt ze er niet bij. Dit kan ze ook niet weten want ze heeft er niet naar gevraagd. Anders had ze ook geweten dat deze uniform sentimentele waarde heeft voor Eritreeërs, omdat dit symbool staat voor een belangrijk stuk van ons geschiedenis en herinneringen aan de bevrijding van Eritrea. In dit toneelstuk spelen allemaal Nederlandse jongeren met Eritrese roots en de meeste zijn hier geboren en getogen. Hoe denk je dat zij zich voelen als je op zo een manier poogt karaktermoord te plegen? Los van de imagovorming heeft ze de foto illegaal gebruikt zonder toestemming van de eigenaar. Op verzoek van de eigenaar om de foto te verwijderen liet ze weten "Ik had geprobeerd de fotograaf te achterhalen. Dit is me niet gelukt. Ik had de foto per email gekregen." Wederom verwart ze haar onvermogen de juiste personen te benaderen met haar journalistieke verantwoordelijkheid om eerst te controleren en dan pas te plaatsen. En deze had ze van Habtom Yohannes, zo schreef ze. Vervolgens is de foto verwijderd en vervangen door een foto van demonstrerende Eritreeërs in Amerika. Wat heeft dit met Eritrese gemeenschap in Nederland te maken? Ongeacht haar intentie met deze foto creëert zij een misleidend beeld van Eritreeërs in Nederland.

Onjuistheden over jonge vrijwilligers

Verder beweert ze dat wij  "namens het regime spreken", terwijl hier een heel helder antwoord op is geweest negeert ze dit compleet. En wij zijn ook bij lange na niet de enige woordvoerders geweest. Dat laat alleen maar zien dat ze selectief op mij en Eden Weldai heeft gemikt, dit natuurlijk omdat ze heeft gehoord dat wij lid zijn van YPFDJ. Ook hierover heeft ze geen enkel moeite gedaan om meer over te weten te komen. Althans niet vanuit ons kant. In het interview met Naeeda Aurangzeb heb ik helemaal NIET over YPFDJ gesproken. Luister de uitzending maar terug. Wederom onjuist.

Nog meer onjuistheden. Hieronder quotes uit het stuk:

•  ''Volgens Yared (een van haar anonieme bronnen) richt het Eritrese regime bewust de pijlen op jongeren als Bahlbi en Weldai'': Wij zijn nooit gekozen door de Eritrese regering, maar vrijwilligers die zich voor de gemeenschap in Nederland hebben ingezet om de media te woord te staan. Het is zeer kwalijk en laf om anoniem zo een gerucht de wereld in te helpen.

• "Sommige vertegenwoordigers van het regime krijgen een stukje grond in Eritrea''  Er  wordt hier de suggestie gewekt dat dus ook vertegenwoordigers, die volgens Sanne namens het regime spreken stukje grond krijgen. Zeer kwalijk en beledigend voor ons als vrijwilligers die zich keihard inzetten omdat wij graag iets terug doen voor ons gemeenschap. Dit is een duidelijke poging om het te laten lijken alsof wij actief zijn binnen de gemeenschap, om een stukje grond te krijgen. Wederom werd niet onze reactie hierop gevraagd. Wederom zeer stijlloos. 

Ken jouw bronnen

Ik wil geen persoonlijke aanval openen op Habtom Yohannes, maar een aantal zaken dienen recht gezet te worden. Heeft Sanne wel onderzocht hoe vaak Habtom Yohannes in die 98 artikelen over Eritrea voorkomt in plaats van de 5 keren dat wij aan het woord kwamen? Je kan beter vragen aan welk artikel heeft hij niet meegewerkt. Wil Nederland alleen zijn eenzijdig mening horen? Dat hij de afgelopen 10 jaar over de Nederlands-Eritrese gemeenschap praat is vreemd aangezien hij deze gemeenschap constant saboteert, de gemeenschap niet van binnenuit kent of ooit heeft vertegenwoordigt. Hij is de de facto anti-gemeenschap activist in Nederland. De enige momenten dat hij in contact komt met de gemeenschap is wanneer hij onze activiteiten probeert te saboteren. Hij organiseert demonstraties, stuurt e-mails/brieven, belt met eigenaren van zalen om te melden dat wij inkomsten van onze festiviteiten naar Eritrea sturen en dat het daarom tegengehouden moet worden. Ten eerste zijn dit zware leugens gebaseerd op zijn fantasie. Ten tweede hebben we amper geld om al onze kosten de dekken, laat staan dat wij geld naar Eritrea sturen. Hij gaat zo ver dat hij zelfs op het forum DJguide.nl de zalen opzoekt en daar oproepen plaats om de zalen te intimideren. Een paar keer is het gelukt om onze festiviteiten te saboteren, waaronder tijdens de dodenherdenking in Amersfoort. Hij gaat over lijken om de gemeenschap uit elkaar te trekken. Er zijn zalen eigenaren in heel Nederland die je kan bezoeken om na te gaan of wat ik zeg waar is. De politie in Rotterdam heeft hier onderzoek naar gedaan en hem aangegeven dat onze activiteiten volledig legaal en vreedzaam zijn. Hetzelfde geldt voor de 2% wederopbouw belasting wat de meeste Eritreeërs betalen. Ook hierbij is hij degene die alles eraan doet om deze te stoppen. Hij beweert ook dat families van personen die geen 2% afstaan worden vast gezet. Hoe zit het dan met zijn familie die hier wonen? Worden deze ook vast gezet als ze in Eritrea zijn, omdat hij geen 2% betaalt of omdat hij tegen de overheid is? Of kunnen deze Eritrea gewoon in en uit?  Hij zal alles zeggen om zijn politieke problemen met de Eritrese overheid uit te spelen via de media en via de Eritrese gemeenschap. 

Alles komt uit enorme frustratie dat zijn acties allen mislukt zijn en dat hij geen volgers heeft, behalve op Twitter en Facebook. Vandaar dat hij zijn pijlen nu richt op de jongeren die actief zijn binnen de gemeenschap. Kijk zijn Facebook- en Twitterpagina na en het zal snel duidelijk worden wat voor een propagandamachine hij opvoert tegen PFDJ en de Eritrese gemeenschap. Ook heeft hij mij persoonlijk geprobeerd te criminaliseren door geruchten te verspreiden dat ik betrokken zou zijn bij een vechtpartij en hier niet over wilde getuigen en daarom uit mijn vorige woonplaats ben gevlucht. Hierna ben ik persoonlijk naar de politie geweest om navraag te doen, maar dit bleek weer vals informatie te zijn. Natuurlijk probeert hij mij in een verdachte hoekje te stoppen. Zijn campagne is niet hier gestopt: Hij heeft via Facebook wederom een nieuwe gerucht laten rond gaan door te beweren dat ik militia trainingen gevolgd zou hebben in Eritrea. Wederom een keiharde leugen om mijn naam te schaden. Niet alleen mij heeft hij geprobeerd te intimideren. Een pas in Nederland wonend asielzoeker die zijn verhaal deed over zijn reis wat via de verschrikkelijke Sinaï route is gegaan, heeft hij via Facebook gewaarschuwd dat hij aangepakt dient te worden, omdat hij gezegd zou hebben dat hij liever in Eritrea was gebleven dan via die verschrikkelijke route hiernaar toe te moeten komen. Dit is overigens zeer gebruikelijk voor Habtom en consorten zie hier deze link: Het is toch gek dat de afgelopen 10 jaar deze man het meeste wordt gevraagd om in de media op te treden wat betreft Eritrea?

Misbruik van netwerk 

Als jouw artikel geschreven zou zijn door Habtom Yohannes had ik begrip kunnen opbrengen gezien zijn achtergrond, maar van een onderzoeksjournalist verwacht ik echt meer. Het is dan ook geen wonder dat hij zonder toestemming de foto met de uniformen leverde en de uitspraak doet “Als ze vinden dat alles zo fantastisch is in Eritrea”. Waar en wanneer hebben we dat gezegd? Hij gebruikt zijn netwerk binnen de politiek, media en NGO-wereld heel goed om de opinie over Eritrea te beïnvloeden. Binnen de Nederlands-Eritrese gemeenschap neemt niemand hem nog serieus, maar elders waar mensen hem niet kennen nog wel. Ironisch genoeg laat jij deze persoon het meeste aan het woord in je artikel. Met alle respect, maar het is bijna hetzelfde als dat je een profiel maakt over de Marrokaanse gemeenschap op basis van wat Geert Wilders zegt over Marrokanen. Dat Habtom op deze manier te werk wil gaan is zijn keuze en laat een ding duidelijk zijn: dat is zijn goed recht! Of hij de grens van vrijheid van meningsuiting heeft overschreden laten we aan de juristen over. Maar het is duidelijk dat Habtom de laatste is die over mij of de Eritrese gemeenschap objectief kan oordelen. Habtom is niet in staat om als journalist over Eritrea te praten, hij is juist onderwerp van gesprek. Dat jij hem als objectief journalist over ons laat praten zonder ons te benaderen gaat mijn pet te boven. 

Meron Estifanos gaat op dezelfde manier te werk in Zweden. Zij is degene die Sanne de leugen vertelde over de kleding die "van het regime zou komen." Deze komt echter van een kleermaker in Rotterdam. Dat had Sanne makkelijk kunnen achterhalen door het te vragen aan degenen die het droegen.  

Je hebt niet door dat deze Habtom en Meron heel veel belangrijke informatie over Eritrea expres weglaten, zoals hoe Eritrea het doet op het gebied van Millenniumdoelen, economische groei, gezondheid en scholing. Maar het is totaal geen verrassing gezien hun politieke positie ten aanzien van de Eritrese overheid.

Conclusie

Om nog even terug te komen op de titel van NRC Next: "Vertrouw nooit een Eritreeër! (in de media)", waarop ik als onbetrouwbaar word afgebeeld: Natuurlijk is Sanne bewust van de negatieve beeldvorming jegens mij, de Eritrese gemeenschap en donkere mensen in het algemeen. Dat Sanne mijn privé en professioneel leven doelbewust wil schaden is duidelijk, maar nog erger zijn de onnozele beschuldigingen richting een vreedzame Eritrese gemeenschap in Nederland. Vergeet niet dat Eritreeërs bekend  staan als een van de meest trotse mensen van Afrika. Door wat zij bereikt hebben in de geschiedenis tegen alle verwachtingen in. De campagnes van Sanne zijn niets anders dan een poging om deze trots te vernietigen. Het is werkelijk beschamend voor iemand die serieuze journalistieke slogans gebruikt op haar Twitter-account. Laat ik je een ding meegeven over Eritrese mensen: wij zijn heel geduldig. Dat zit diep in ons cultuur verankerd. Dus verwacht niet dat wij snel in paniek zullen raken van jou persoonlijke aanvallen. Ik had natuurlijk graag inhoudelijk over Eritrea willen spreken, maar dat doe ik liever met journalisten die hier wel de tijd voor nemen. 

Mijn conclusie is dat het artikel geschreven door Sanne Terlingen in OneWorld.nl en NRC Next over de Eritrese gemeenschap in Nederland zeer misleidend is en niet gebaseerd is op een gedegen onderzoek.

Ik verzoek daarom Sanne Terlingen alle onjuistheden die ik hierboven heb benoemd te rectificeren en haar excuses aan te bieden aan mij en andere betrokkenen.